Slaap je slank – waarheid of mythe?

Wat er 's nachts in ons lichaam gebeurt

Wie droomt er nu niet af en toe van om elke dag te kunnen eten wat je maar wilt zonder een gram aan te komen, laat staan een kilo? Of het nu gaat om koolhydraten, vetten of eiwitten – geen zorgen meer over voldoende sport en beweging, het verbranden van calorieën of het laten staan van lekkere dingen. Hoe fijn zou het zijn om gewoon te kunnen eten waar je zin in hebt en nooit meer op dieet te hoeven?! Dat zou ook een hoop tijd en gedoe schelen. Maar val je echt af terwijl je slaapt?  

Gewichtsverlies gedurende de nacht is geen magie, maar kan heel logisch verklaard worden. De meeste kilo's die je 's nachts verliest, zijn water. Daarbij gaat het al snel om een halve liter! Maar afgezien van het getal op de weegschaal voelt ons lichaam ook anders aan na het opstaan, frisser en bijna jeugdig. Dit komt door het regeneratiemetabolisme. Het lichaam heeft hier vooral tijd en rust voor nodig, daarom vindt het proces 's nachts plaats. 's Nachts hoeft het lichaam zijn energie niet te verdelen en kan het zich volledig concentreren op de stofwisselingsprocessen. Voor deze processen is vet een belangrijke energiebron. Een goede nachtrust is essentieel om het lichaam te laten herstellen en daarnaast de vetverbranding, de lymfedrainage en de elasticiteit van het bindweefsel te bevorderen. Een nacht goed slapen heeft dus heel wat voordelen, nietwaar? Misschien kunnen we beter spreken van 'slaap je mooi' in plaats van 'slaap je slank'?! 😉

Het concept 'Slaap je slank' van dr. Detlef Pape

Hoewel we 's nachts wat gewicht verliezen, halen we de verloren calorieën overdag snel weer in, zodat het getal op de weegschaal aan het eind van de dag weer hoger is dan 's ochtends. Detlef Pape, die wordt beschouwd als de geestelijke vader van het 'slaap je slank'-principe (in het Duits 'Schlank im Schlaf'), stelt echter dat afvallen terwijl je slaapt mogelijk is.  

Achter die prettig klinkende methode van het 'slaap je slank'-dieet zit een voedingsplan dat is gebaseerd is op een insuline-wisseldieet. Bij het concept van vetverbranding gaat het enerzijds om een bepaalde samenstelling van voedingsstoffen en anderzijds om het aanpassen van maaltijden aan het bioritme van de mens. Het doel is de insulinespiegel laag te houden. Insuline blokkeert de vetverbranding en daarom moet de afgifte van deze stof zo laag mogelijk worden gehouden. Veel mensen zullen blij zijn dat ze bij dit insuline-wisseldieet niet per se alle zoetigheid hoeven te laten staan, zoals bij veel andere diëten het geval is. Veel belangrijker zijn uitgebalanceerde voeding en meer tijd tussen de maaltijden. So far, so good, maar wat betekent dat concreet voor de voeding? 

De juiste verhouding van voedingsstoffen, daar komt het op aan

Wanneer koolhydraten worden gecombineerd met dierlijke eiwitten, wordt meer insuline aangemaakt. Dus als deze twee voedingsstoffen niet worden gecombineerd in één maaltijd, wordt de insulineproductie tegengegaan en de vetverbranding juist gestimuleerd. Een dag volgens het 'slaap je slank'-voedingsconcept van dr. Pape zou er als volgt uit kunnen zien: Bij het ontbijt 's ochtends moet je veel koolhydraten eten, bijvoorbeeld in de vorm van boterhammen of broodjes met honing of jam. Tussen de middag bij de lunch zijn er geen beperkingen, en mag je zowel koolhydraat- als eiwitrijk voedsel eten. Bij het avondeten moet je juist koolhydraten vermijden, zodat je lichaam zich kan voorbereiden op de nachtelijke vetverbranding. Op het menu staat dan eiwitrijke voeding zoals vis, mager vlees of kwark. Hoewel dit type dieet met scheiding van koolhydraten en eiwitten voor sommige mensen misschien goed te doen is – al moet je de maaltijden wel zorgvuldig samenstellen – schuilen er twee andere addertjes onder het gras. Allereerst is insuline het enige hormoon dat de bloedsuiker verlaagt en ervoor zorgt dat glucose vanuit het bloed naar de lichaamscellen wordt getransporteerd om deze van energie te voorzien. Ook al is het de bedoeling vet te verbranden, dit proces is ook belangrijk voor ons lichaam en moet niet te veel belemmerd worden. Ten tweede moet er bij het insuline-wisseldieet steeds een pauze van vijf uur tussen twee maaltijden zitten. Het idee hierachter is dat de insulinespiegel zo laag mogelijk moet zijn voordat deze bij een volgende maaltijd weer stijgt. Snacks en tussendoortjes zijn dus niet toegestaan, je mag alleen eten tijdens de drie maaltijden per dag. In het dagelijks leven kan dit een hele uitdaging zijn! 

Slaap je slank-dieet: één grote marketingleugen?

Het boek 'Schlank im Schlaf' van dr. Pape met het gelijknamige concept veroorzaakte bij de publicatie ervan in 2006 nogal wat opschudding. Is het echt zo gemakkelijk om succesvol af te vallen? Laten we eerlijk zijn, iedereen weet dat pauzes van vijf uur tussen de maaltijden voor de meeste mensen onrealistisch zijn. Want dan zouden niet alleen de koffie 's ochtends of de thee 's middags wegvallen, maar ook gezonde snacks zoals noten en fruit, die ons de energie geven die we nodig hebben in veeleisende of stressvolle situaties.  

De inzichten van Pape zijn niet echt nieuw. Hij neemt alleen de bevindingen van wetenschappers over en onderkent dat juist 's nachts de processen in ons lichaam ongestoord kunnen verlopen. Je kunt je afvragen of we daarvoor wel een nieuw dieetboek nodig hebben, naast alle boeken die we al in de kast hebben staan... 

Je lichaam begrijpen en ernaar luisteren

Je hebt niet per se diëten nodig die veel beloven en waarvan uiteindelijk meestal alleen het jojo-effect overblijft. Om echt slank te worden terwijl je slaapt, moeten we het lichaam en zijn processen begrijpen. Terwijl we slapen vinden allerlei belangrijke processen plaats in het lichaam. Voldoende slaap kan je dus helpen om gewicht te verliezen. Al anderhalf uur na het inslapen begint de stofwisseling. Hoe langer de slaapfasen, hoe meer tijd de stofwisseling heeft om te werken; de ideale slaapduur is zes tot acht uur per etmaal. Om goed in slaap te vallen helpen rituelen en ontspannende activiteiten zoals lezen of muziek luisteren. Een bijzonder diepe slaapfase is beter voor de regeneratie van het lichaam dan wanneer we vaak wakker worden.

We kunnen natuurlijk niet de hele dag uitslapen in de hoop dat de kilo's verdampen, daarom hebben we nog een paar extra tips. 😉 Dagelijks voldoende beweging is belangrijk om een gezonde levensstijl te ondersteunen. Daarvoor hoef je niet elke dag naar de sportschool te gaan, er zijn ook genoeg eenvoudigere manieren om aan voldoende beweging te komen. Kleine dingen zoals de trap nemen in plaats van de lift, of het laatste stukje naar kantoor lopen in plaats van de auto of de trein te nemen, kunnen op de lange termijn een grote impact hebben. Voor ochtendmensen, mensen die dat willen worden, of mensen die 's avonds gewoonweg geen tijd hebben, is 's ochtends vroeg sporten misschien een goed idee. Bovendien is het niet goed om vlak voor het slapengaan te eten. Dan moet het lichaam eerst nog het voedsel verteren en kan het maar een deel van zijn energie gebruiken voor de regeneratieprocessen.

Helemaal zonder moeite gaat afvallen 's nachts helaas niet, en al helemaal niet van de ene op de andere dag. Maar als we naar ons lichaam luisteren, overdag voldoende bewegen en ervoor zorgen dat we niet gestrest naar bed gaan, bevorderen we een goede nachtrust. En dat is belangrijk, want het brengt ons een stukje dichter bij ons doel om slank te worden terwijl we slapen. 😉